ΙΛΑΡΑ
Η ιλαρά είναι μία λοίμωξη ιογενής που οφείλεται στον ιό της ιλαράς.
Πρόκειται για έναν RNA ιό που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοιών.
Τα κρούσματα ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στις αρχές της άνοιξης και η νόσος είναι σοβαρή για τα βρέφη και τους ενήλικες λόγω των επιπλοκών της.
Ευαισθησία στον ιό έχουν ΟΛΑ τα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιαστεί.
Μετάδοση
Η μεταδοτικότητα του ιού είναι πολύ υψηλή.
Η μετάδοση γίνεται 4 ημέρες πριν βγει το εξάνθημα και 4 ημέρες μετά την έκθυσή του.
Η μετάδοση γίνεται αερογενώς από άτομο σε άτομο, από τα σταγονίδια που αποβάλουν οι ασθενείς αλλά και από αντικείμενα που μολύνθηκαν πρόσφατα από τις εκκρίσεις της μύτης και του φάρυγγα του ασθενή .
Ο ιός μπαίνει στον οργανισμό από το αναπνευστικό σύστημα και εγκαθίσταται στον αναπνευστικό βλεννογόνο και στους λεμφαδένες της περιοχής όπου πολλαπλασιαζόμενος μεταφέρεται στα διάφορα όργανα.
Η επιβίωση του στον αέρα ή σε επιφάνειες και αντικείμενα είναι σύντομη
και λιγότερη από 2ωρο
Χρόνος επώασης
Ο χρόνος επώασης είναι 10-12 ημέρες. Από την έκθεση του ατόμου στον ιό και μέχρι την εμφάνιση του εξανθήματος μεσολαβούν περίπου 14 ημέρες.
Κλινικές εκδηλώσεις
Η νόσος έχει 3 στάδια
Το καταρροϊκό (πρόδρομο) στάδιο
Διαρκεί 2-4 ημέρες. Χαρακτηρίζεται aπό καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια συνάχι, φτέρνισμα),πυρετό βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. Εμφανίζονται στο στόμα μικρά λευκωπά στίγματα που είναι οι χαρακτηριστικές κηλlδες Koplik παθογνωμονικές της νόσου
Το εξανθηματικό στάδιο
Διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από τη εκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος. Η εκθυση γίνεται κατά ώσεις ξεκινώντας συνήθως πίσω από τα αυτιά και γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο τον κορμό και τα άκρα.
Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης)
Στο στάδιο αυτό τα συμπτώματα υποχωρούν ,πέφτει ο πυρετός και το εξάνθημα εξαφανίζεται με την ίδια σειρά που εμφανίστηκε δηλαδή πρώτα από το πρόσωπο και τελευταία από τα άκρα, αφήνοντας κάποιες φορές μια μικρή απολέπιση του δέρματος (εκτός παλάμες και πέλματα)
Επιπλοκές
Υψηλό ποσοστό εμφάνισης επιπλοκών εμφανίζεται στα παιδιά <5ετών και στους ενήλικες > 20 ετών. Οι συχνότερες επιπλοκές εμφανίζονται από το πεπτικό ,αναπνευστικό και το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα ,όπως διάρροια, πνευμονία, οξεία εγκεφαλίτιδα και σπανιότερα η υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα
Οι ενήλικες νοσούν σπάνια αλλά σοβαρότερα από τα παιδιά με αρκετές επιπλοκές όπως πνευμονία (30%), οξεία μέση πυώδη ωτίτιδα (29%), ιγμορίτιδα κλπ.
Η νόσηση κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αποβολή του εμβρύου, προωρότητα και χαμηλό βάρος γέννησης του νεογνού
Προληπτικά μέτρα
1. Ο εμβολιασμός
Αποτελεί στρατηγικό σημείο πρόληψης. Περιέχει ζώντα-εξασθενημένο ιό της ιλαράς.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν το MMR και το PRIORIX, PRIORIX TETRA
Το εμβόλιο γίνεται υποδόρια σε 2 δόσεις:
1η δόση σε ηλικία 12-15 μηνών και η
2η δόση σε ηλικία 4-6 ετών.
Δίνεται συνήθως με την μορφή του τριδύναμου για Ιλαρά - Ερυθρά - Παρωτίτιδα (MMR) ή τετραδύναμου εμβολίου για Ιλαρά - Ερυθρά - Παρωτίτιδα - Ανεμοβλογιά
Στην Ελλάδα το MMR είναι ενταγμένο στο Εθνικό πρόγραμμα Εμβολιασμών από το 1989 και χορηγείται δωρεάν.
Το εμβόλιο εξασφαλίζει μακρόχρονη ανοσία και ποσοστό αντισωματικής ανταπόκρισης στα παιδιά έως 98% εφόσον εμβολιάζονται 15 μηνών. Η φυσική vόσηση αφήνει ανοσία δια βίου.
Ο εμβολιασμός αντενδείκνυται σε:
• Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Η HIV λοίμωξη δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη
• Σε επίνοσες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας οι οποίες πρέπει να αποφύγουν την εγκυμοσύνη τουλάχιστον ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό τους με MMR
• Σε άτομα με αντίδραση υπερευαισθησίας σε προηγούμενη δόση του εμβολίου
• Σε άτομα που πρόκειται να μεταγγιστούν το εμβόλιο πρέπει να γίνει είτε 14 ημέρες πριν την μετάγγιση, ή 3 μήνες μετά
• Η αλλεργία στο αυγό 'δεν αποτελεί αντένδείξη
2. Απομάκρυνση των παιδιών από το σχολείο για 4-5 ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.
3. Αν υπάρχουν παιδία που βρίσκονται στο πρώτο στάδιο της νόσου (καταρροϊκό) θα πρέπει να απομακρυνθούν τα ευπαθή άτομα όπως τα βρέφη και οι εγκυμονούσες
Γενικά καραντίνα (απομόνωση) δεν εφαρμόζεται ούτε και η παράλληλη απολύμανση των χώρων και αντικειμένων
Ο εμβολιασμός των επαφών εάν γίνει τις πρώτες 72 ώρες από την έκθεση μπορεί να προσφέρει ικανοποιητική ανοσία
Σε κάθε περίπτωση η επικοινωνία με τον ειδικό είναι επιβεβλημένη
